Przedszkole Nr 91 "Zaczarowany Ogród"

Jak wspierać rozwój mowy dziecka

JAK NAJWIĘCEJ mów do dziecka, podczas zabiegów pielęgnacyjnych, zabaw, codziennych czynności i spacerów. Każda sytuacja jest dobra, aby rozwijać jego sprawność językową. Używaj prostych i krótkich zdań.

PAMIĘTAJ O TYM że dziecku należy dostarczać prawidłowych wzorców wypowiedzi. Mów poprawnie, nie powtarzaj wytworów językowych dziecka.

PODCHWYTUJ KAŻDĄ próbę kontaktu słownego ze strony dziecka. Może to być prosty dźwięk, sylaba, słowo. Podtrzymujemy je i możemy rozbudować.

Słuchaj wypowiedzi dziecka, zadawaj dodatkowe pytania.

NIE ZMUSZAJ dziecka leworęcznego do pisania i rysowania prawą ręką, zaburza to funkcjonowanie mechanizmu mowy, co w konsekwencji może prowadzić nawet do jąkania.

RAZEM Z DZIECKIEM czytaj książeczki, opowiadaj historyjki, rysuj, śpiewaj, baw się. To świetna okazja do rozwijania języka, a także do pogłębienia więzi.

ZADBAJ, aby u twojego dziecka nie wykształcił się nawyk oddychania

przez usta w dzień w czasie spoczynku i w nocy w czasie snu.

NIECH twoje dziecko żuje, gryzie twarde pokarmy w ten sposób ćwiczysz język, wargi.

SPRAWDŹ, czy dziecko słyszy i rozumie co do niego mówisz, czy wykonuje twoje polecenia.

ĆWICZ DMUCHANIE na piórko, watkę, przez słomkę do szklanki z wodą.

ZACHĘCAJ je do zabaw usprawniających wargi. Naśladuj odgłosy zwierząt, przyrody(wiatr szsz, czajnik iiii, straż pożarna e- o).

PAMIĘTAJ o gimnastyce języka( naśladuj cmokanie, mlaskanie, parskanie, przesuwanie języka po podniebieniu, parkowanie języka na podniebieniu za zębami).

UCZ komunikacji nie tylko werbalnej, ale też niewerbalnej(kontaktu wzrokowego, gestów, mimiki twarzy).

SPRAWDŹ, czy twoje dziecko ma prawidłowy zgryz.

ZADBAJ, aby twoje dziecko miało zdrowe zęby. Brak uzębienia, np. z 

powodu próchnicy może przyczyniać się do nieprawidłowej wymowy.

Jakie skutki powodują wady wymowy?
1.Utrudniają osiąganie sukcesów w szkole
2. Kłopoty w nauce czytania i pisania:

• agramatyzmy,

• nieprawidłowa budowa zdań,

• kłopoty z łączeniem liter i głosek w wyrazy,

• trudności z przejściem od głoskowania do czytania sylabami i wyrazami,

• opuszczanie, przestawianie lub dodawanie różnych głosek i sylab,

• zamienianie wyrazów o podobnym brzmieniu,

• w pisaniu kłopoty z posługiwaniem się dwuznakami, spółgłoskami miękkimi, dźwięcznymi i bezdźwięcznymi, końcówkami fonetycznymi –ą -om, inne.

3. Zaburzenia osobowości (poczucie niższej wartości, osamotnienia, stany lękowe np. logofobię- lęk przed wypowiadaniem się, nerwowość, unikanie kontaktów z gośćmi, rówieśnikami).
4. Wpływają ujemnie na stosunek dziecka do nauki, szkoły i kolegów.

Gimnastyka języka

Winda- unosimy język na podniebienie i opuszczamy za dolne zęby. Nauczyciel liczy do 5-10 a dzieci utrzymują język w górze. Po tym czasie opuszczamy język ze dolne zęby.

Huśtawka-czubek języka dotyka na zmianę prawego i lewego kącika ust szukanie czubkiem języka ostatnich górnych i dolnych zębów

Robimy porządki- czyszczenie językiem górnych i dolnych zębów. Oblizujemy językiem zęby.

Odpinanie firanek- dotykanie górnych zębów czubkiem języka.

Malowanie- przesuwamy językiem po podniebieniu (od górnych zębów w kierunku gardła).

Zabawy oddechowe

Oddychanie jest czymś tak naturalnym i oczywistym, że rzadko zastanawiamy się nad jego znaczeniem. Jest ono czynnością fizjologiczną, niezbędną do życia, a także bardzo ważną dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania aparatu artykulacyjnego. Musimy mieć świadomość jak ważne jest kontrolowanie, tego w jaki sposób oddychają nasze dzieci. W sytuacjach, kiedy dziecko nie mówi (np. sen, zabawa, oglądanie telewizji) usta i szczęki dziecka powinny być zwarte, a powietrze powinno spokojnie wypływać przez jamę nosową. Powietrze przechodzące przez nos oczyszcza się i ogrzewa. Jeśli dzieci oddychają podczas snu i milczenia ustami, wówczas tworzą się u nich nieprawidłowe nawyki oddechowe a dodatkowo narażają się na częste infekcje dróg oddechowych.

Proponujemy Państwu przeprowadzanie prostych ćwiczeń oddechowych, które będą okazją do wspólnej zabawy a jednocześnie do budowania nawyków prawidłowego oddychania.

Ćwiczenia oddechowe kształtują prawidłowy tor oddechowy (brzuszno-przeponowy), dzięki któremu prawidłowo będzie rozwijał się aparat artykulacyjny, Ponadto umożliwiają one pogłębienie oddechu, wydłużenie fazy wdechowej i wydechowej, zwiększenie wydolności płuc oraz poprawę siły głosu. Ponadto sprzyjają one rozwijaniu zdolności koncentracji uwagi.

Ćwiczenia oddechowe należy wykonywać systematycznie, 1-2 razy dziennie, ok. 2-3 minuty. Między ćwiczeniami należy zachować krótką przerwę.

Propozycje ćwiczeń usprawniających prawidłowy oddech

Zaczarowana wstążeczka

Na sam początek zabierz dziecko w świat magii. Wyobraźcie sobie „zaczarowaną wstążeczkę”, która sznuruje dziecku usta. Sprawdź, czy dziecko jest w stanie oddychać przez nos i jak długo potrafi to robić.

Śmiechy i śmieszki

Zaproś dziecko w świat teatru, powiedz mu, że jest aktorem i zaproponuj naśladowanie na jednym wydechu śmiechu różnych osób np. dziewczynki: hi, hi, hi, chłopca: ha, ha, ha, staruszki: he, he, he, mężczyzny: ho, ho, ho.

Pamiętaj! powietrze wciągamy nosem, a wypuszczamy ustami.

Tor z klocków

Z klocków dostępnych w domu zbuduj razem z dzieckiem tor i dmuchająć przeprowadź przez ten tor piłeczkę pingpongową, kulkę z waty lub mały plastikowy samochodzik.

Do zabawy można wprowadzić element rywalizacji – zbudować z klocków bramki i dmuchając na piłeczkę pingpongową strzelać gole.

Pamiętaj! Powietrze wciągamy nosem, a wypuszczamy ustami.

Mały Picasso

Przygotuj kartkę z bloku technicznego, słomki, tusz lub rzadkie farby akwarelowe, pędzelek, kubek z wodą, chusteczki higieniczne (na wypadek zabrudzenia). Kartkę do malowania najlepiej położyć na stole.

Malujemy tuszem (lub farbą) plamę na papierze. Dajemy dziecku słomkę, następnie polecamy nabrać powietrza przez nos, wypuścić przez słomkę, kierując jej końcówkę na namalowaną plamę. Dziecko rozdmuchując tusz (lub farbę) na boki tworzy ciekawy obrazek.

Należy zwrócić uwagę, aby dziecko trzymało słomkę ustami, a nie zębami!

Chuchnij, dmuchnij…

dmuchanie baniek mydlanych (dmuchamy na zmianę: długo-krótko-jak najdłużej, która bańka utrzyma się najdłużej w powietrzu)

dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki

dmuchanie na papierowe łódki pływające w misce z wodą

dmuchanie na piórko

dmuchanie przez słomkę (np. do szklanki z wodą – bulgotki )

chuchanie na zmarznięte ręce

dmuchanie na ciepłą zupę, herbatę

Huśtanie misia

Tę zabawę wykonujemy w pozycji leżącej. Bierzemy ulubioną maskotkę dziecka lub proponujemy, by dziecko samo sobie jakąś wybrało. Przykładowego misia kładziemy na jego brzuchu na którym dziecko kładzie też prawą dłoń, a lewa dłoń leży na klatce piersiowej. Przy wdechu – powietrze nabieramy nosem – miś huśta się do góry (przepona powinna się wyraźnie uwypuklić), lewa ręka leży nieruchomo, natomiast prawa unosi się w górę wraz z misiem. Przy wydechu – powietrze wypuszczamy ustami – miś zjeżdża w dół, brzuch opada, a lewa ręka leży nieruchomo. Aby zabawka nie spadła, oddech musi być wolny i równy.

Opracowała Wioletta Zyra - logopeda przedszkolny